Het PD-programma leidt op tot hooggekwalificeerde onderzoekende professionals die ‘leren interveniëren in complexe praktijken’ op niveau 8 van het European Qualifications Framework for lifelong learning (EQF). PD-kandidaten leren handelingskennis, processen en producten te ontwikkelen voor het ontwerpen en valideren van interventies bij complexe vraagstukken.
Het PD-programma is een aanvulling op de bestaande PhD-opleidingen van universiteiten die primair opleiden tot wetenschappelijke onderzoekers die leren zelfstandig wetenschappelijk onderzoek uit te voeren. Zulke onderzoekers ontwikkelen nieuwe conceptuele kennis die bijdraagt aan de wetenschappelijke kennisbasis en het verleggen van de grenzen van een wetenschapsgebied.
Het PD-programma leidt op tot zelfstandig onderzoekende professionals die leren te interveniëren en te innoveren in complexe praktijken op basis van een relevante uitdaging in maatschappij of werkveld, met een mogelijke doorwerking naar de wetenschap – bijvoorbeeld door ook te publiceren in wetenschappelijke tijdschriften. Een interventie wordt hierbij gezien als een set van handelingen, een proces, een methode, een aanpak, handelingskennis, een product of een prototype (demonstrator, simulatiemodellen, dashboards, software, (behandel)protocollen etc.) die door de kandidaat wordt ontwikkeld om een bijdrage te leveren aan het vraagstuk dat centraal staat in een PD-traject.
De praktijk waar de PD van een University of Applied Sciences (UAS) zich op richt, wordt gekenmerkt door complexiteit waarbij verschillende kennisdomeinen, beroepspraktijken, belangen (stakeholders), oplossingsmogelijkheden en contextuele eigenschappen met elkaar verweven zijn in een ingewikkeld krachtenveld. Het is een praktijk waarin een monodisciplinair antwoord bij voorbaat te kort schiet en een multi-, inter- of transdisciplinaire, ontwerpende aanpak vereist is.
‘Praktijk’ is daarbij een breed begrip, de praktijk gaat zowel over brede maatschappelijke vraagstukken, concrete werkpraktijken en het onderwijs. Interventies kunnen een maatschappelijke relevantie hebben en tegelijk een doorwerking hebben in de dagelijkse praktijk en het werkveld van de kandidaat.
De relevantie van het praktijkvraagstuk wordt duidelijk met én in de praktijk omdat de gezamenlijke vraagverheldering een belangrijk aspect is van de analyse en daarmee al richting geeft aan keuzes over de interventies die ontwikkeld worden. Bij de keuze van een vraagstuk speelt ook mee dat het vraagstuk gerelateerd is aan kennis en innovatie-agenda’s zodat het PD-traject ook op deze manier ingebed is in een groter onderzoeksveld waar de kandidaat in participeert.
Het PD-traject typeren als ‘leren interveniëren in complexe praktijken’ betekent dat de kandidaat in ieder geval onderbouwt:
PD-trajecten zijn geworteld in de beroepspraktijk. De vraagstukken worden ingegeven door de professionele praktijk (real life situaties). De kandidaat genereert vervolgens interventies (handelingen, een proces, een methode, een aanpak, handelingskennis, een product of een prototype) die bijdragen aan het oplossen van de problemen in de beroepspraktijk en/of aan de ontwikkeling van deze beroepspraktijk.
De vraagstukken waar de kandidaat aan werkt zijn strategische vragen en richten zich ook op oplossingen voor de langere termijn. De aanpak is multi-, inter- of transdisciplinair.
PD-trajecten worden vormgegeven binnen een scala van organisatorische verbanden waarin lectoraten, opleidingen, praktijkpartners en andere externe partijen een belangrijke rol spelen.
PD-trajecten zijn sterk verbonden aan de toepassingscontext. Dit betekent dat bij de beoordeling van de kwaliteitscriteria de beroepspraktijk en het werkveld een belangrijke rol spelen.
PD-programma’s zijn verbonden met het overige hbo-onderwijs waardoor ze kunnen leiden tot vernieuwing van het curriculum van een bachelor, master of leven lang ontwikkelen (LLO) programma en professionalisering van de staf.
PD-trajecten leveren nieuwe generieke kennis en inzichten op al tijdens en na het traject die via uiteenlopende kanalen met diverse doelgroepen worden gedeeld. PD-trajecten zijn afgestemd op wat in de verschillende sectoren van de beroepspraktijk adequaat en relevant is.
De ambitie is PD-programma’s te ontwikkelen die meerwaarde hebben voor de samenleving, het werkveld en het onderwijs en daarmee een aanvulling zijn op de bestaande PhD- en PDEng-trajecten van universiteiten.
Toegevoegde waarde samenleving
Het PD-programma draagt bij aan verdieping en verbreding van het praktijkgerichte onderzoek in het hbo en helpt te voorzien in de behoefte in de samenleving aan kort-cyclische innovatie en direct toepasbare handelingskennis. Een PD-programma helpt het hbo in haar bijdrage aan een meer duurzame, inclusieve, rechtvaardige, gezonde en veilige samenleving.
Het PD-programma voorziet in de toenemende behoefte aan ‘onderzoekende professionals’: hoogopgeleide professionals die in staat zijn complexe beroepsgerichte kennis- en ontwerpvragen op te pakken en zo bij te dragen aan duurzame innovatie op het snijvlak van gezondheid en welzijn. Het PD-programma voorziet met haar profiel in een vraag naar onderwijs op EFQ-niveau 8 voor degenen die zich vooral willen bekwamen in praktische innovatie.
Toegevoegde waarde werkveld
Het PD-programma maakt een doorlopende leerlijn bachelor, master, doctorate mogelijk in de beroepskolom die voorziet in de behoefte aan beroepsgerichte professionals, die kunnen interveniëren in complexe omstandigheden. Een PD-programma met een internationaal erkende graad geeft een nieuw carrièreperspectief, zowel aan onderzoekers als aan praktijkprofessionals.
Toegevoegde waarde onderwijs en onderzoek
Het PD-programma draagt bij aan de kwaliteit van het hbo-onderwijs en -onderzoek en zou de aantrekkingskracht van het hbo op vwo’ers en internationale studenten kunnen vergroten. PD-trajecten bieden een versterking van de onderzoeksgroepen met docentonderzoekers die nog beter in staat zijn te werken aan praktijkgericht onderzoek en hun banden met de praktijk versterken. De PD-trajecten zijn een waardevolle en noodzakelijke toevoeging aan het palet van onderzoeksprojecten van lectoraten en onderzoeksgroepen. En de aanwezigheid van een PD-programma helpt de concurrentiepositie van het hbo te versterken in Europese onderzoekssamenwerking.
